Ομιλία επί του νομοσχεδίου για τις μικροπιστώσεις | 30.06.2020

Ομιλία του βουλευτή Μεσσηνίας και εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Χαρίτση, στη συζήτηση της Βουλής επί του νομοσχεδίου «Πλαίσιο χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων, ρυθμίσεις χρηματοπιστωτικού τομέα και άλλες διατάξεις»

«Το ζήτημα που συζητάμε σήμερα, των μικροπιστώσεων, δεν αφορά λίγους και δεν είναι καθόλου μικρό. Το αντίθετο. Αφορά χιλιάδες πολίτες -είτε άμεσα, είτε έμμεσα,- και σχετίζεται με κάτι εξαιρετικά σημαντικό: τη διαμόρφωση ενός παράλληλου και συμπληρωματικού συστήματος χρηματοδότησης πέρα από τις πρακτικές του συστημικού τραπεζικού συστήματος.

Οι μικροπιστώσεις είναι η απόδειξη ότι ακόμα και στα ασφυκτικά όρια που έχει επιβάλει η κερδοσκοπική λειτουργία των τραπεζών υπάρχει και άλλος δρόμος: ο δρόμος εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης για ελεύθερους επαγγελματίες, μικρές επιχειρήσεις, και αυτοαπασχολούμενους.

Ο δρόμος αυτός είναι ο δρόμος της ανάπτυξης, ο δρόμος της κάλυψης των αναγκών των μικρομεσαίων στρωμάτων εκεί όπου οι αγορές αποτυγχάνουν (και αποτυγχάνουν συχνά όπως διαπιστώνουμε και με αφορμή την πανδημία), ο δρόμος της δημιουργίας καινοτόμων θεσμών και πρακτικών που μπορούν έμπρακτα να στηρίζουν δημιουργικές και δυναμικές επιχειρήσεις δίχως εξαρτήσεις, πελατειακά δίκτυα και δυσβάσταχτους όρους.

Το χρηματοδοτικό εργαλείο των μικροπιστώσεων αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί μια σημαντική ψηφίδα της συνολικής στρατηγικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για την καταπολέμηση της κρίσης και την ανάπτυξη.

Και σας θυμίζω ότι ήδη από τις πρώτες μέρες του 2015 εργαστήκαμε για τη δημιουργία νέων θεσμών και εργαλείων που είχαν ένα στόχο: να ενισχύσουν την ανάπτυξη, να λειτουργήσουν παράλληλα και συμπληρωματικά στο τραπεζικό σύστημα, να εμπεδώσουν μια νέα αντίληψη που έχει στο επίκεντρο της το κριτήριο της κοινωνικής χρησιμότητας και όχι αυτό της τραπεζικής κερδοφορίας. Και σε μεγάλο βαθμό τα καταφέραμε. Συγκρουστήκαμε στην πράξη με την αυστηροποίηση των κανόνων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία είχε οδηγήσει σε αυτό που πολύ καλά ξέρουμε: τον αποκλεισμό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων από τον τραπεζικό δανεισμό.

Διαμορφώσαμε -και είμαστε περήφανοι για αυτό- ένα διαφορετικό πλαίσιο συζήτησης, το οποίο είναι αυτό που δίνει τον τόνο και στο παρόν νομοσχέδιο.

Σήμερα, ειδικά σήμερα, η πολιτική αυτή πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Ο λόγος είναι απλός. Από τα τέλη του 2019, προ κορωνοιού, η χώρα μας επέστρεψε, με καθοριστική ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ, στην εποχή της ύφεσης. Τώρα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, η ύφεση δεν είναι μια πρόβλεψη για το αύριο – είναι ήδη εδώ!

Το αποδεικνύουν οι στατιστικοί δείκτες, οι μεσοπρόθεσμες και οι μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις, αλλά κυρίως η φωνή των χιλιάδων ανθρώπων που βλέπουν να χάνεται ότι είχαμε κατακτήσει με συλλογική προσπάθεια, σκληρές θυσίες και πολιτικές πρωτοβουλίες μέχρι το 2019. Ακούστε τη φωνή τους:

Είναι η φωνή των αυτοαπασχολούμενων και μικροεπιχειρηματιών που ενώ έβλεπαν τη Νέα Δημοκρατία να τους υπόσχεται αναπτυξιακό καλπασμό τώρα είναι αντιμέτωποι με το κλείσιμο, την ανεργία και την ανασφάλεια.

Είναι η φωνή των ελεύθερων επαγγελματιών που έζησαν πρόσφατα την προσβλητική τηλεκατάρτιση του “σκοιλ ελικίκου” και τώρα έχουν μείνει μόνοι τους να παλεύουν δίχως καμία στήριξη.

Είναι η φωνή της εργαζόμενων σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που βρίσκονται αντιμέτωποι με τη μέγγενη της συμπίεσης του κόστους εργασίας, του φόβου της απόλυσης, την επίγνωση ότι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας δεν αντέχει άλλο.

Είναι αυτή η πίεση, αυτή η κοινωνική απαίτηση για απεγκλωβισμό από την ασφυξία λόγω έλλειψης ρευστότητας, που οδηγεί την κυβέρνηση σε αναδίπλωση για τις μικροπιστώσεις.

Το ίδιο είχε κάνει στο παρελθόν και με την Αναπτυξιακή Τράπεζα. Αρχικά αρνιόταν τη χρησιμότητά της, στη συνέχεια ψήφισε το νομοσχέδιο του ΣΥΡΖΑ και σήμερα αναγνωρίζει ότι αν δεν υπήρχε αυτός ο θεσμός δεν θα μπορούσε να κάνει ούτε αυτά τα ελάχιστα που προσπαθεί να κάνει για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.

Η μεγάλη διαφορά είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εντάσσει εργαλεία όπως οι μικροπιστώσεις, όπως η Αναπτυξιακή Τράπεζα, σε μια στρατηγική η οποία αντιλαμβάνεται το κράτος ως θεσμό που έχει τη δυνατότητα και οφείλει να παρεμβαίνει στην αγορά για να διορθώνει τις στρεβλώσεις και τις ανεπάρκειές της.

Η ΝΔ, αντίθετα, αφενός δεν παραδέχεται τις αποτυχίες της αγοράς και αφετέρου θεωρεί το κράτος ως τροχοπέδη της ανάπτυξης.

Το ποιος έχει δίκιο το αποδεικνύει η ζοφερή πραγματικότητα της χρηματοδοτικής ασφυξίας των μικρών επιχειρήσεων, των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.

Γι’ αυτό και η κυβέρνηση, ενόψει της ύφεσης που αρχικά δημιούργησε η ίδια και κατόπιν βάθυνε εξαιτίας της πανδημίας αλλά και της δικής της αδράνειας, αναγκάζεται σήμερα να υιοθετήσει στοιχεία της αναπτυξιακής στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ.

Καθυστερημένα, βέβαια, διότι μην ξεχνάμε ότι της παραδώσαμε έτοιμο νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις που είχε περάσει από δημόσια διαβούλευση από τον ΣΥΡΙΖΑ και προτίμησε να το κρατήσει στο συρτάρι επί ένα χρόνο.

Εμείς στο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα την ακολουθήσουμε στο δρόμο του αντιπολιτευτικού φτηνού λαϊκισμού.

Δηλώσαμε και δηλώνουμε ότι θα στηρίξουμε τις μικροπιστώσεις. Άλλωστε στην ουσία πρόκειται για δικό μας νομοσχέδιο.

Θα το στηρίξουμε διότι από τη μία ανοίγει το δρόμο στη χρηματοδότηση χιλιάδων συμπολιτών μας σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή και από την άλλη δείχνει ότι δεν υπάρχουν αδιέξοδα όταν υπάρχει πολιτική βούληση για αλλαγή, δημιουργικότητα για τα συμφέροντα των πολλών και απόφαση σύγκρουσης με τα κατεστημένα συμφέροντα.

Θα το στηρίξουμε, αλλά δεν θα δώσουμε στην κυβέρνηση λευκή επιταγή.

Δεν μπορούμε να δώσουμε λευκή επιταγή.

Γιατί είναι βεβαίως κρίσιμο στοίχημα αν το εργαλείο αυτό θα πετύχει στην πράξη ενισχύοντας πραγματικά αυτούς που το έχουν ανάγκη. Ανησυχούμε όμως πολύ, διότι οι προϋποθέσεις επιτυχίας των μικροπιστώσεων αντίκεινται στο DNA της ΝΔ.

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις αυτές:

(α) Ότι το κράτος, καθότι εγγυητής, θα έχει ενεργητικό ρόλο ώστε να διασφαλίζονται ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού, κυρίως χαμηλά επιτόκια.

(β) Ότι πρωταγωνιστικό ρόλο χρειάζεται να διαδραματίσουν τοπικοί φορείς και φορείς που βρίσκονται κοντά στην κοινωνία και τις ανάγκες της, όπως πχ επιμελητήρια, επαγγελματικοί φορείς, Αυτοδιοίκηση, υποκαταστήματα της Αναπτυξιακής τράπεζας, συνεταιριστικές τράπεζες,   

(γ) Ότι, και αυτό είναι το σημαντικότερο, αν επικρατήσουν πελατειακές, αδιαφανείς και ρουσφετολογικές λογικές, ο θεσμός των μικροπιστώσεων είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα αποτύχει.

Ανησυχούμε λοιπόν διότι οι προϋποθέσεις επιτυχίας του θεσμού προσκρούουν σε ταυτοτικά στοιχεία της ΝΔ.

Γι’ αυτό θα είμαστε εδώ για να ελέγχουμε σε κάθε βήμα την εφαρμογή του. 

Δεν πρόκειται να αφήσουμε ένα πολύτιμο και καινοτόμο εργαλείο να μετατραπεί στα χέρια της Νέας Δημοκρατίας σε μια μηχανή ρουσφετιού και πελατειακής λογικής.

Η κυβέρνηση αυτή ήδη δοκιμάζει την ανοχή και την αντοχή της κοινωνίας με τον τρόπο που διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα.

Είναι η κυβέρνηση που βαρύνεται με την πρωτοφανή πρακτική της αδιαφανούς διασπάθισης 20 εκατομμυρίων ευρώ σε πραγματικά και ανύπαρκτα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι η ίδια κυβέρνηση που παρά την γενική κατακραυγή εξακολουθεί να μην δημοσιοποεί τα στοιχεία. Είναι η ίδια κυβέρνηση που με συστηματικό τρόπο επιχειρεί να αποδράσει από την σκληρή πραγματικότητα της ύφεσης και την αβεβαιότητας μέσα από την καταφυγή σε σκοτεινές και επικίνδυνες για το σύνολο του πολιτικού συστήματος πρακτικές.

Είναι η ίδια κυβέρνηση που χτες δαιμονοποιούσε την Αναπτυξιακή Τράπεζα και λοιδορούσε τις μικροπιστώσεις και σήμερα, υπό την πίεση της κοινωνίας, προσπαθεί να οικειοποιηθεί την πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δυνατότητα ενός εναλλακτικού χρηματοδοτικού συστήματος με κοινωνικό πρόσημο και ορίζοντα την πραγματική ανάπτυξη.

Θα είμαστε εδώ, σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς και οργανώσεις, για να διασφαλίσουμε ότι ο θεσμός των μικροπιστώσεων θα λειτουργήσει προς όφελος εκείνων που τον έχουν ανάγκη.

Θα είμαστε εδώ για να βαθύνουμε τη συζήτηση γύρω από τη δυνατότητα του κράτους και των θεσμών του να παρεμβαίνουν αποφασιστικά στην οικονομία.

Θα είμαστε εδώ για να μπορέσουμε να “Μείνουμε Όρθιοι”- να μείνει η ελληνική κοινωνία όρθια με ένα πρόγραμμα αποφασιστικών παρεμβάσεων ουσιαστικής ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας, με ένα πρόγραμμα που θα ενισχύει την ανάπτυξη με διαφάνεια και κανόνες, με ένα πρόγραμμα που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των πολλών στην εργασία, στην ασφάλεια και στην ευημερία».