Ο δικός μας αναπτυξιακός σχεδιασμός στοχεύει να ωθήσει την οικονομία σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο που θα αξιοποιεί τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας και θα αντιμετωπίζει τις δομικές παθογένειες που προκάλεσαν την κρίση των προηγούμενων ετών.

Χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι σήμερα εδώ στο συνέδριο του ΣΕΒΕ και αυτό γιατί η αύξηση των εξαγωγών, η βελτίωση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων είναι απαραίτητος όρος για το ξεπέρασμα της κρίσης και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ανάπτυξη διατηρήσιμη και όχι συγκυριακή. Ανάπτυξη κοινωνικά δίκαιη, στηριγμένη στην υψηλή προστιθέμενη αξία των ελληνικών προϊόντων και στην ικανότητά τους να σταθούν επάξια στις διεθνείς αγορές.

Γι αυτόν τον λόγο λοιπόν στον νέο αναπτυξιακό σχεδιασμό που υλοποιούμε η ενίσχυση των εξαγωγών και ο σταδιακός αναπροσανατολισμός της παραγωγικής δραστηριότητας σε μία περισσότερο εξωστρεφή βάση κατέχουν κεντρική θέση.

Προσανατολιζόμαστε σε δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας και σε νέα καινοτομικά  παραγωγικά συστήματα, με στόχο την αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας και την υποκατάσταση των εισαγωγών ώστε να ενισχυθεί η δυναμική της εγχώριας ανάκαμψης. Σκοπός μας είναι η παραγωγή ενός τελικού προϊόντος το οποίο μπορεί να είναι ανταγωνιστικό και ως προς την τιμή αλλά κυρίως ως προς την ποιότητα στις διεθνείς και ευρωπαϊκές αγορές.

Η ίδια η κρίση άλλωστε και η μεγάλη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης τα προηγούμενα χρόνια ώθησε τις ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο εξωστρεφείς και να αναζητήσουν νέες, διεθνείς αγορές για τα προϊόντα τους.

Σταθερά λοιπόν τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται μία νέα πραγματικότητα για τις εξαγωγικές ικανότητες της ελληνικής οικονομίας που έχει αρχίσει να αποτυπώνεται και στα στοιχεία. Το πρώτο τρίμηνο του 2017 είχαμε μεγάλη άνοδο των εξαγωγών κατά 20,3% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016 (6,4% άνοδος χωρίς τα πετρελαιοειδή) κα οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για εξαγωγές άνω των 27 δισ. ευρώ για φέτος.

Πρόκειται για μία ιδιαίτερα θετική εξέλιξη την οποία ερχόμαστε να την ενισχύσουμε με κάθε διαθέσιμο μέσο. Η ελληνική οικονομία τις προηγούμενες δεκαετίες στηρίχθηκε σε ένα παραγωγικό μοντέλο εσωστρεφές και χαμηλής τεχνολογίας, στηριγμένο κυρίως στον τουρισμό, την οικοδομή και στις υπηρεσίες. Αυτό το μοντέλο οδήγησε σε αποβιομηχάνιση και χρόνια υψηλά εμπορικά ελλείμματα, με τις εξαγωγές να υπολείπονται κατά πολύ των εισαγωγών. Η χρεοκοπία αυτού του μοντέλου βρίσκεται πίσω από την μεγάλη κρίση των τελευταίων ετών. Κρίση που δεν θα ξεπεραστεί αν δεν αλλάξουμε συνολικά τον παραγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας. Εκεί ακριβώς στοχεύει ο αναπτυξιακός μας σχεδιασμός.

Αλλαγή αναπτυξιακού υποδείγματος

Ο δικός μας αναπτυξιακός σχεδιασμός στοχεύει να ωθήσει την οικονομία σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο που θα αξιοποιεί τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας και θα αντιμετωπίζει τις δομικές παθογένειες που προκάλεσαν την κρίση των προηγούμενων ετών.

Για πρώτη φορά όλα τα διαθέσιμα εργαλεία – οι προσκλήσεις του νέου ΕΣΠΑ, τα σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία που αναπτύξαμε σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, τα καθεστώτα του νέου Αναπτυξιακού Νόμου – σχεδιάζονται και υλοποιούνται με τις ίδιες προτεραιότητες, για να υπηρετήσουν ενιαίους αναπτυξιακούς στόχους.

Δίνουμε έμφαση σε μία δυναμική και καινοτόμο μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και σε δραστηριότητες που η οικονομία εμφανίζει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως η αγροδιατροφή, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας, η ενέργεια και οι μεταφορές, αλλά και σε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας που μπορούν να σταθούν επάξια στις διεθνείς αγορές.

Κυρίως όμως στηριζόμαστε στο ανθρώπινο δυναμικό – το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελλάδας. Τους υψηλά μορφωμένους και καταρτισμένους ανθρώπους, τις νέες και νέους επιστήμονες και ερευνητές, που λόγω των καταστροφικών πολιτικών της εσωτερικής υποτίμησης και της απαξίωσης της εργασίας που ακολούθησαν οι προκάτοχοι μας, αναγκάστηκαν να φύγουν μαζικά στο εξωτερικό.

Με ένα πλέγμα παρεμβάσεων στηρίζουμε την έρευνα και τη σύνδεση της με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα, ενισχύουμε τους νέους ερευνητές ώστε να παραμείνουν στη χώρα και να παράξουν έργο. Στόχος μας είναι η τεχνολογική αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και ο αναπροσανατολισμός της σε μία οικονομία έντασης γνώσης και τεχνολογίας που θα στηρίζεται και θα αξιοποιεί το υψηλά μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας.

Σε αυτή την κατεύθυνση ξεκινήσαμε πριν μερικές βδομάδες, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, ένα από το πιο εμβληματικά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, το «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» που με ιδιαίτερα υψηλό προϋπολογισμό (280 εκατ. ευρώ) που θα χρηματοδοτήσει την έρευνα και την καινοτομία και τη σύζευξη τους με την οικονομία και τις επιχειρήσεις.

Προτεραιότητά μας είναι η ενίσχυση και η διαφοροποίηση της βιομηχανικής και μεταποιητικής παραγωγής της χώρας. Από αυτούς τους τομείς άλλωστε προέρχεται ο κύριος όγκος των εξαγωγών της χώρας και εκεί υπάρχει το μεγαλύτερο περιθώριο βελτίωσης.  Τον στόχο αυτό υπηρετούμε μία σειρά δράσεις τόσο μέσα από το ΕΣΠΑ, όσο και με τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο ο οποίος είναι προσανατολισμένος στην ενίσχυση της βιομηχανικής και μεταποιητικής δραστηριότητας, κυρίως από μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ο νέος Νόμος συνάντησε μεγάλο ενδιαφέρον, σε μόλις λίγους μήνες λειτουργίας τους κατατέθηκαν πάνω από 700 επενδυτικά σχέδια ύψους 2 δις. ευρώ περίπου με την πλειοψηφία αυτών (56%) να αφορούν τους τομείς της βιομηχανίας, της μεταποίησης και της αγροδιατροφής.

Στην ίδια κατεύθυνση ενισχύουμε και αναβαθμίζουμε τις μεταφορές της χώρας. Ολοκληρώσαμε τους μεγάλους οδικούς άξονες ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη ή σχεδιάζονται μεγάλες επενδύσεις σε δεκάδες αεροδρόμια και λιμάνια της χώρας που εκσυγχρονίζουν τις υποδομές τους και αυξάνουν σημαντικά τις δυνατότητες τους. Ανάμεσα σε αυτά είναι και το λιμάνι και αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης.

Στρατηγική για τις εξαγωγές

Μέσα από μία εθνική στρατηγική για τις εξαγωγές προτάσσουμε:

• Την εδραίωση και αύξηση του μεριδίου της αγοράς των εξαγόμενων προϊόντων στις παραδοσιακές αγορές εξαγωγής.
• Τη διείσδυση σε νέες αγορές.
• Τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση των εξαγόμενων προϊόντων και τον εμπλουτισμό τους με νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης και τεχνολογίας.
• Τη συνεχή υποστήριξη των εξαγωγέων, τόσο στην αναζήτηση των ξένων αγορών, όσο και σε κάθε στάδιο της εξαγωγικής διαδικασίας.
• Τη βελτίωση των δεξιοτήτων των επιχειρήσεων σε θέματα εξαγωγών και στον προσανατολισμό τους σε προϊόντα εξαγωγικού ενδιαφέροντος.
• Την οργανωμένη προσέγγιση των αγορών μέσα από στρατηγικό σχεδιασμό.
• Την εξάλειψη των εμποδίων εισόδου στις ξένες αγορές.
• Τη μείωση της γραφειοκρατίας και το συντονισμό των δημόσιων υπηρεσιών για την προώθηση των εξαγωγών.

Σε αυτό το σημείο θέλω να κάνω ειδική αναφορά σε ένα δομικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας, το μικρό και πολύ μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων της που για πολλούς συνιστά την αχίλλειο πτέρνα της. Αυτό το χαρακτηριστικό από αδυναμία μπορεί, στο σημερινό διεθνές πλαίσιο των στοχευμένων προϊόντων και υπηρεσιών και των εξειδικευμένων αγορών, να μετατραπεί σε σημαντικό πλεονέκτημα. Η μικρή και μεσαία κλίμακα των επιχειρήσεων μας τις κάνει πιο ευέλικτες και προσαρμοστικές στις διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς.

Χρειάζεται ωστόσο να προχωρήσουν σε ισχυρές διασυνδέσεις και συνέργειες μεταξύ τους, να δημιουργήσουν συνεταιρισμούς, συστάδες επιχειρήσεων και χωρικά κλαδικά συστήματα ικανά να παράξουν οικονομίες κλίμακας που θα μπορούν να σταθούν στο διεθνές περιβάλλον.

Μία κεντρική προτεραιότητα μας λοιπόν είναι ενίσχυση και η διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας με όλα τα μέσα – χρηματοδοτικά και θεσμικά. Αυτόν τον σκοπό, μαζί με τη γενικότερη στήριξη της επιχειρηματικότητας υπηρετούν οι δράσεις του ΕΠΑΝΕΚ, με προϋπολογισμό άνω των 500 εκατ. ευρώ, που τρέχουν ήδη και συνάντησαν μεγάλη ανταπόκριση. Αλλά και με εθνικούς πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το οποίο και αυξήσαμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Αυτές τις μέρες μάλιστα εξετάζουμε την ένταξη μίας πολύ ενδιαφέρουσας πρότασης του Επιμελητηρίου Κυκλάδων για τη δημιουργία cluster εξωστρέφειας στον τομέα της αγροδιατορφής και της γαστρονομίας μέσω των Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Τέτοιες προτάσεις είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές και τις στηρίζουμε με κάθε διαθέσιμο μέσο.

Αλλά και τα νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία που δημιουργήσαμε όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας που θα κινητοποιήσει, με τη μόχλευση, πόρους άνω του 1 δις. ευρώ για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όπως επίσης και με το καινοτόμο Ταμείο Συνεπενδύσεων (EquiFund) που θα χρηματοδοτήσει δυναμικές και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις με τη μορφή της συμμετοχής στη μετοχική τους σύνθεση, θα τις στηρίξει σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης τους, θα προωθήσει τις συνέργειες και τις συνεργασίες μεταξύ τους στην κατεύθυνση των ολοκληρωμένων αλυσίδων αξίας. Το Ταμείο θα διαθέσει με την μόχλευση πάνω από 500 εκατ. ευρώ στην πραγματική οικονομία.

Δεν αρκεί όμως αυτό, χρειάζεται και συγκεκριμένη υποστήριξη, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την βελτίωση της εξωστρέφειας τους και την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας. Οι μεγάλες επιχειρήσεις διαθέτουν συνήθως τους απαιτούμενους πόρους για τη διερεύνηση των εξαγωγικών τους δυνατοτήτων και για τη διείσδυση τους στις διεθνείς αγορές. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τις μικρές όπου το κόστος της διερεύνησης ενός εξαγωγικού προσανατολισμού είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το μέγεθος και το κόστος παραγωγής τους.

Αυτό το κενό ερχόμαστε να καλύψουμε με συγκεκριμένα προγράμματα από το ΕΣΠΑ όπως αυτό για την βελτίωση της εξωστρέφειας που θα ενισχύει μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας (παραγωγή, τυποποίηση, προώθηση κλπ), τα voucher εξωστρέφειας που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις στην προώθηση των προϊόντων τους στις ξένες αγορές, ή για την ενίσχυση του σήματος ποιότητας των ελληνικών προϊόντων.

Σε αυτό το σημείο θέλω να ανακοινώσω ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα που ξεκινάμε στο νέο ΕΣΠΑ, σε συνεργασία με το Εnterprise Greece, (προϋπολογισμού 35 εκατ. Ευρώ), για τη διαμόρφωση Ελληνικού σήματος στα προϊόντα αγροδιατροφής . Το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάπτυξη ενιαίας ταυτότητας και σήματος ποιότητας για τα προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα και τις συναφείς υπηρεσίες που χρησιμοποιούν ή αξιοποιούν τα προϊόντα αυτά. Στην ανάπτυξη Συστήματος Πιστοποίησης της ποιότητας αυτών των προϊόντων με βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές αλλά και στην προώθηση της αναγνωρισιμότητας των προϊόντων αγροδιατροφής στις διεθνείς αγορές με βάση αυτό το σήμα.

Το πρόγραμμα αυτό ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα του κλάδου της αγροδιατροφής και αναβαθμίζει τα ελληνικά προϊόντα τα οποία, με όχημα την εξαιρετική τους ποιότητα, μπορούν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο και καλύτερους όρους στις διεθνείς αγορές, με τη βοήθεια ενός καταξιωμένου και διεθνώς αναγνωρισμένου σήματος ποιότητας, ταυτισμένου με την Ελλάδα.

Θεσμικές παρεμβάσεις

Στηρίζουμε την επιχειρηματικότητα και διευκολύνουμε τις εξαγωγές με μία σειρά θεσμικές παρεμβάσεις:

• Απλοποίηση και επιτάχυνση της σύστασης των επιχειρήσεων – one stop shops.
• Απλοποίηση και επιτάχυνση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Άμεση αδειοδότηση με μία απλή γνωστοποίηση – ουσιαστικοί έλεγχοι στην πραγματική λειτουργία της επιχείρησης που διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον και την ασφάλεια πολιτών και εργαζομένων. Ήδη λειτουργεί το πληροφοριακό σύστημα για την γνωστοποίηση της αδειοδότησης επιχειρήσεων μεταποίησης τροφίμων και ποτών αλλά και τον κλάδο των logistics.
• Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης των οφειλών που συγκεντρώνει και εξορθολογίζει τις οφειλές των επιχειρήσεων προς το δημόσιο και τις τράπεζες, καθιστώντας εφικτή την εξυπηρέτηση τους και διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
• Απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τη συγκρότηση επιχειρηματικών πάρκων που συγκεντρώνουν τη παραγωγική δραστηριότητα σε οργανωμένους χώρους με τις κατάλληλες υποδομές, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και προωθώντας τις συνέργειες μεταξύ των επιχειρήσεων. Αλλά και στον κρίσιμο τομέα των logistics ο οποίος αποτελεί περίπου το 10,8% του ΑΕΠ της χώρας, ενεργοποιούμε και απλοποιούμε το θεσμικό πλαίσιο για την μείωση του κόστους εισαγωγής και εξαγωγής των προϊόντων.
• Διασφαλίσαμε οριστικά τις ελληνικές εξαγωγές δημιουργώντας ανεξάρτητο εθνικό φορέα διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) αναγνωρισμένο από την αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή. Λύσαμε έτσι το πρόβλημα που δημιούργησαν οι προκάτοχοι μας με τη βεβιασμένη και κακοσχεδιασμένη συγχώνευση του φορέα διαπίστευσης με άλλους οργανισμούς με τους οποίους υπάρχει ασυμβίβαστο, θέτοντας σε κίνδυνο τις εξαγωγές της χώρας.
• Συντονιζόμαστε με τα συναρμόδια Υπουργεία Τουρισμού, Αγροτικής Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εξωτερικών για την από κοινού προώθηση ενός σχεδίου ενίσχυσης των εξαγωγών. Ενισχύουμε και αναβαθμίζουμε την οικονομική διπλωματία της χώρας με στόχο την προώθηση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές.
• Προσανατολιζόμαστε στη δημιουργία, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, πληροφοριακού συστήματος και διαδικτυακής πύλης εξωστρέφειας. Θα καταγράφει και θα συγκεντρώνει κάθε απαραίτητη πληροφορία για την εξαγωγική πολιτική, θα αποτελεί κέντρο γνώσης αποτυπώνοντας με σύγχρονα εργαλεία το εσωτερικό και διεθνές περιβάλλον, λειτουργώντας ως πολύτιμη διαδικτυακή πύλη ενημέρωσης για τις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν ή θέλουν να αναπτύξουν εξαγωγική δραστηριότητα.

Κλείσιμο

Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες η χώρα έχει έναν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχεδιασμό. Έναν σχεδιασμό για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που θέτει στο επίκεντρο του τη βελτίωση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων και την αύξηση των εξαγωγών της χώρας. Η δουλειά έχει ήδη ξεκινήσει και αποδίδει καρπούς πάρα τις δύσκολες συνθήκες.

Είμαστε σε στενή συνεργασία με τους παραγωγικούς φορείς όπως ο ΣΕΒΕ για τον από κοινού σχεδιασμό και υλοποίηση όλων εκείνων των αναγκαίων παρεμβάσεων που θα άρουν τα εμπόδια και θα επιταχύνουν την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη μέσα από την ενίσχυση της παραγωγής και των εξαγωγικών επιδόσεων της οικονομίας.

Σήμερα βέβαια η προσοχή όλων βρίσκεται στις Βρυξέλλες και στις κρίσιμες διαβουλεύσεις που λαμβάνουν χώρα εκεί για το θέμα του χρέους. Θέλω εδώ να τονίσω ότι ως κυβέρνηση κάναμε όλες τις αναγκαίες ενέργειες και υποχωρήσεις. Ψηφίσαμε μέτρα που δεν είναι στη λογική μας, μέτρα που επιβαρύνουν την κοινωνία, για να έχουμε συμφωνία. Η πρωτοβουλία τώρα βρίσκεται στη μεριά των δανειστών. χρειάζεται μία καθαρή συμφωνία για το χρέος που θα αίρει την αβεβαιότητα που επικρέμαται πάνω  από την ελληνική οικονομία και θα της επιτρέψει να ξεδιπλώσει όλη τη συσσωρευμένη αναπτυξιακή της δυναμική.

Εμείς συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τις προσπάθειες μας. Φυσικά είμαστε ακόμα στην αρχή, υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν. Η παραγωγική ανάταξη της οικονομίας είναι ένα κολοσσιαίο έργο που απαιτεί τον συντονισμό και τη στενή συνεργασία όλων μας – κεντρικής διοίκησης, παραγωγικών και αυτοδιοικητικών φορέων, της κοινωνίας των πολιτών.  Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο, η ελληνική οικονομία μπορεί και πρέπει να γυρίσει σελίδα.