Συνέντευξη στην εφημερίδα “Documento”

• Η έξοδος από τα μνημόνια και το «Μακεδονικό» αναδιατάσσουν ραγδαία το πολιτικό σκηνικό της χώρας δημιουργώντας δύο ανταγωνιστικούς πόλους: τον συντηρητικό γύρω από τη ΝΔ η οποία έχει κάνει σημαία της τον νεοφιλελευθερισμό και εσχάτως, τον εθνικισμό. Και τον προοδευτικό πόλο, με άξονα τον ΣΥΡΙΖΑ που επαναφέρει το κοινωνικό ζήτημα και τη δημοκρατία στο κέντρο της πολιτικής.
• Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συνεργαστεί με όσους είχαν το θάρρος να στηρίξουν τη Συμφωνία των Πρεσπών και συμμερίζονται την ανάγκη συγκρότησης ενός προοδευτικού μετώπου απέναντι στην Άκρα Δεξιά και τον νεοφιλελευθερισμό. Η συνεργασία αυτή πρέπει να έχει και πολιτικά χαρακτηριστικά, ενδεχομένως και εκλογική έκφραση.
• Επιπλέον, η συζήτηση αυτή συνδέεται άμεσα και με τις εξελίξεις, στην Ευρώπη. Η άνοδος των δεξιών – ακροδεξιών δυνάμεων δημιουργεί την ανάγκη για συμπόρευση του δημοκρατικού κόσμου στη βάση ενός προοδευτικού προγράμματος, σε ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό και την τεχνοκρατική αντίληψη της πολιτικής. Μόνο ένα τέτοιο μέτωπο μπορεί να βάλει φρένο στην Άκρα Δεξιά, τον εθνικισμό και την ξενοφοβία που σηκώνουν επικίνδυνα κεφάλι στην Ευρώπη.
• Το ότι η Νέα Δημοκρατία έφτασε να κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι αντάλλαξε ένα εθνικό θέμα με τη μη περικοπή των συντάξεων ήταν η χειρότερη, η πιο επαίσχυντη στιγμή της αξιωματικής αντιπολίτευσης όλα αυτά τα χρόνια. Καταλαβαίνω τον πανικό τους, αλλά δεν δεχόμαστε μαθήματα πατριωτισμού από ένα πολιτικό προσωπικό που χρεοκόπησε τη χώρα και που επί τριάντα χρόνια κερδοσκοπούσε πολιτικά σε βάρος του εθνικού συμφέροντος στο «Μακεδονικό».
• Εμείς έχουμε δρομολογήσει ήδη χιλιάδες νέες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στην παιδεία, την υγεία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε καλυφθούν τα τεράστια κενά που δημιούργησε η κρίση, την ώρα που στη ΝΔ μιλάνε για επαναφορά του κανόνα 1 προς 5 και τη διαιώνιση ουσιαστικά, της υποστελέχωσης. Εκεί είναι και η μεγάλη διαχωριστική γραμμή που έχουμε με την Αξιωματική Αντιπολίτευση.
• Όλες οι προσλήψεις γίνονται μέσω ΑΣΕΠ και είναι στοχευμένες, βάση των αναγκών που η ίδια η Αυτοδιοίκηση προσδιόρισε. Δεν κάνουμε γενικώς και αορίστως προσλήψεις όπως έκανε στο παρελθόν η σημερινή αντιπολίτευση για να βολέψει ημετέρους.

Κύριε Χαρίτση, ως υπουργός Εσωτερικών έχετε πλέον εμπειρία. Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις σας; Είναι δύσκολο υπουργείο;

Είναι πράγματι πολύ δύσκολο υπουργείο. Στο οποίο καλείσαι να ασχοληθείς με πολύ διαφορετικά πράγματα. Είναι ένα  υπουργείο που έχει να κάνει με την πραγματική ζωή, έχει να κάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό με την τοπική αυτοδιοίκηση, άρα με το σύνολο της χώρας, και έχει να κάνει και με τα πραγματικά προβλήματα πραγματικών ανθρώπων και αυτό κατά τη γνώμη μου είναι μία πολύ μεγάλη πρόκληση. Νομίζω ότι η προσπάθεια η οποία κάνουμε είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή να λύνουμε προβλήματα. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε σε όλα τα επίπεδα: από τις σχολικές καθαρίστριες και από τα ζητήματα της εκλογικής νομοθεσίας –για να αναφερθώ και στα θεσμικά- μέχρι τα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων της αυτοδιοίκησης.

Πόσο όμως έχουν βελτιωθεί οι σχέσεις του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση; Πολλά προβλήματα παραμένουν εδώ και δεκαετίες.

Είναι μια δύσκολη σχέση και θα έλεγα ότι υπάρχει και καχυποψία εκατέρωθεν, ένα πρόβλημα δεκαετιών που με την κρίση έγινε πολύ χειρότερο. Νομίζω η καλύτερη απάντηση σε αυτό, για τελειώσει  αυτή η καχυποψία είναι η επίλυση πραγματικών προβλημάτων. Δύο πράγματα θέλει ο πολίτης: πρώτον, να μην του λες ψέματα, να του λες την αλήθεια, τι μπορεί να γίνει και τι δεν μπορεί να γίνει, και δεύτερον, αυτό που μπορεί να γίνει να το κάνεις πράξη.

Μπορεί να αλλάξει το δημόσιο, μπορεί να γίνει πιο φιλικό προς τον πολίτη, πιο λειτουργικό;

Νομίζω ότι η αλλαγή της δημόσιας διοίκησης είναι αναγκαία προϋπόθεση για οποιαδήποτε συζήτηση κάνουμε περί ανάπτυξης, περί παραγωγικής ανασυγκρότησης και θεσμικής θωράκισης. Όλα αυτά προϋποθέτουν αλλαγή της δημόσιας διοίκησης όπως τη γνωρίσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες.

Δεν συμφωνώ όμως ότι δεν έχει γίνει τίποτε. Το λέω αυτό γιατί γνωρίζω ότι έχει γίνει πολύ μεγάλη και δύσκολη προσπάθεια, για παράδειγμα στα ζητήματα της κινητικότητας και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Να σας πω κάτι: η υποστελέχωση παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα στο σύνολο του δημοσίου και όταν μιλάω για δημόσιο βάζω και την αυτοδιοίκηση. Εκεί είναι και η μεγάλη διαχωριστική γραμμή που έχουμε με την αξιωματική αντιπολίτευση. Εμείς έχουμε ξεκινήσει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια με τους γνωστούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, την ώρα που στη ΝΔ μιλάνε για επαναφορά του γνωστού κανόνα 1 προς 5. Εμείς θα συνεχίσουμε την προσπάθεια που κάνουμε για προσλήψεις με σχέδιο και με εξειδικευμένο προσωπικό, ειδικά στο χώρο της αυτοδιοίκησης.

Μία που αναφερθήκατε στο μείζον ζήτημα της πρόσληψης προσωπικού στον δημόσιο τομέα, γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις; Εσείς πρόσφατα ασκήσατε κριτική για καθυστερήσεις στο ΑΣΕΠ, έτσι δεν είναι;

Υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι για τις καθυστερήσεις αυτές. Ακριβώς επειδή ήταν επιλογή της κυβέρνησης να γίνουν προσλήψεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και ειδικά στην παιδεία και την υγεία, έχει πέσει πολύ μεγάλο βάρος στο ΑΣΕΠ, το οποίο δεν είχε τις αναγκαίες υποδομές και το στελεχικό δυναμικό για να ανταποκριθεί σε αυτό το βάρος. Από κει και μετά είναι ζήτημα ιεράρχησης των προτεραιοτήτων και έχουμε πει σε όλους τους τόνους ότι η προκήρυξη των 8.000 θέσεων σε όλους τους δήμους της χώρας για την καθαριότητα και την ύδρευση είναι ζήτημα πρώτης προτεραιότητας και δεν πρέπει να υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις. Για την ακρίβεια θα έπρεπε τα αποτελέσματα να είχαν βγει χθες.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Αυτές οι προσλήψεις είναι όλες μέσω ΑΣΕΠ;

Είναι όλες μέσω ΑΣΕΠ. Εμείς πιέζουμε το ΑΣΕΠ να επιταχύνει τη δουλειά του αλλά έχουμε και απόλυτη εμπιστοσύνη στις διαδικασίες που ακολουθούνται. Όλες οι προσλήψεις θα γίνουν από το ΑΣΕΠ. Ούτε μία πρόσληψη δεν θα γίνει εκτός ΑΣΕΠ. Και να σας πω και κάτι ακόμη: οι προσλήψεις αυτές είναι στοχευμένες, βάσει των αναγκών που η ίδια η αυτοδιοίκηση μας κατέθεσε. Δεν κάνουμε γενικώς και αορίστως προσλήψεις όπως έκανε στο παρελθόν η σημερινή αντιπολίτευση για να βολέψει ημετέρους.

Να έρθουμε λίγο στις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο. Θα είμαστε έτοιμοι μέχρι τότε;

Έχουμε ξεκινήσει εδώ και μήνες την προετοιμασία για όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις μέσα στο 2019 και πραγματικά απορώ γιατί δεχόμαστε κριτική από τα ΜΜΕ επειδή προχωρήσαμε σε προμήθεια εκλογικού υλικού. Σε ό,τι αφορά αυτή την κριτική, εγώ έχω μάθει στη ζωή μου να προετοιμάζω τη δουλειά μου εγκαίρως και να μην τρέχω πίσω από τις εξελίξεις. Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό να γίνεται αυτή η προεργασία όταν βρισκόμαστε σε κανονικό χρόνο και όχι τελευταία στιγμή, όταν προκηρύσσονται οι εκλογές. Εμείς θέλουμε να είμαστε εγκαίρως έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε όλες τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Σε ότι αφορά την εταιρεία που διενεργεί τις εκλογές, να σας πω ότι έχουμε πάρα πολύ καλή συνεργασία, έχουμε κάνει αλλεπάλληλες συσκέψεις, υπάρχει πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας και δεν έχει διατυπωθεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση ή αμφιβολία ούτε από την εταιρεία ούτε από τη μεριά του υπουργείου.

Θα τα καταφέρουμε, συνεργαζόμαστε αρμονικά και θα προχωρήσουμε μια χαρά, δεν θα υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα.

Όμως, επειδή συζητάμε για τα θέματα του υπουργείου θα ήθελα να πω ότι έχουμε αναλάβει δύο ακόμα πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της ισότητας των δύο φύλων και της απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας. Αυτές τις μέρες καταθέτουμε ένα νομοσχέδιο με ρυθμίσεις που ξεκινούν από την αύξηση της ποσόστωσης των φύλλων στις αυτοδιοικητικές εκλογές από το 30% στο 40%, όπως γίνεται και στις εθνικές εκλογές για να υπάρχει πιο ισότιμη αντιμετώπιση, και φτάνουν στην αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και της κακοποίησης των γυναικών.

Και στο θέμα της ιθαγένειας όμως έχει γίνει πάρα πολύ σημαντική δουλειά αφού το 2015 παραλάβαμε μια κατάσταση κυριολεκτικά χαοτική, μια κατάσταση πλήρους παγώματος των σχετικών διαδικασιών και χρειάστηκε να γίνουν αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις προκειμένου να μιλάμε για ευνομούμενο κράτος και για συντεταγμένη πολιτεία της Ευρώπης. Δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας ταλαιπωρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια επειδή δεν μπορούσαν να πάρουν την ιθαγένεια την οποία δικαιούνται. Με αυτές τις ρυθμίσεις δώσαμε διέξοδο στους συγκεκριμένους ανθρώπους. Μπορώ να σας πω κάτι που δεν το έχουμε πει δημοσίως, ότι σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 60.000 τα παιδιά δεύτερης γενιάς τα οποία απέκτησαν ελληνική ιθαγένεια τα τελευταία 35 χρόνια από την ελληνική κυβέρνηση.

Παιδιά τα οποία πλέον αντιλαμβάνονται την Ελλάδα ως την πρώτη και μοναδική τους πατρίδα και αυτό κατά τη γνώμη μου είναι πάρα πολύ σημαντική εξέλιξη, ήταν υποχρέωσή μας και νομίζω ότι είναι τιμητικό και για την ελληνική πολιτεία.

Να έρθουμε και στα θέματα της επικαιρότητας, όπως η συμφωνία των Πρεσπών, για την οποία έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα αλλά θα ήθελα και τη δική σας γνώμη.

Εγώ θα σας πω ότι αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε ακριβώς για να μπορέσει να συγκρουστεί ή μάλλον να αντιμετωπίσει καλύτερα τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία σε όλα τα επίπεδα εδώ και δεκαετίες. Δεν ήρθαμε εδώ για να κάνουμε απλή διαχείριση λίγο από τους προηγούμενους και το μακεδονικό είναι προφανώς ένα τέτοιο κεφαλαιώδες ζήτημα.

Η κυβέρνηση αυτή προσπαθεί επίσης να αντιμετωπίσει τους εθνικούς μύθους οι οποίοι καλλιεργήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεκαετίες πίσω, προφανώς όχι τυχαία, αλλά βάσει μιας συγκεκριμένης στρατηγικής. Γιατί οδηγούσαν συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό στο να μπορεί να δημιουργεί πολιτική υπεραξία από αυτούς τους εθνικούς μύθους, να μπορεί να χτίζει καριέρα –για να το πω πολύ απλά- πάνω στην ιστορία του μακεδονικού.

Νομίζω πρέπει να συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς απέναντι στους πολίτες και όταν συζητάμε για τα κοινωνικά θέματα αλλά και όταν συζητάμε για τα λεγόμενα εθνικά θέματα.

Να προσπαθήσω λίγο να μπω στη θέση της αντιπολίτευσης. Τελικά από μαύρο πρόβατο γίνατε οι εκλεκτοί της Δύσης και ανταλλάσσετε αυτήν τη στάση σας με χαρές που αφορούν τη μεταμνημονιακή επιτροπεία!

Αυτό νομίζω, είναι η πιο επαίσχυντη και η χειρότερη στιγμή της αντιπολίτευσης. Το γεγονός δηλαδή ότι έφτασε ευθαρσώς να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι αντάλλαξε ένα εθνικό θέμα με τη μη περικοπή των συντάξεων. Θεωρώ ότι είναι το κατώτατο σημείο στο οποίο έφτασε η αντιπολίτευση όλα αυτά τα χρόνια. Μια αντιπολίτευση που επένδυσε στην καταστροφολογία, η οποία κορυφώνεται κατά τη γνώμη μου με αυτή την απαράδεκτη συσχέτιση των δύο θεμάτων που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους.

Να ολοκληρώσουμε και με το περίφημο προοδευτικό μέτωπο. Θα σας ρωτήσω ευθέως αν είναι αναγκαία η συγκρότηση αυτού του μετώπου σήμερα και αν υπάρχει δυνατότητα να συγκροτηθεί.

Θα ήταν πάρα πολύ μεγάλο λάθος από τη μεριά μας να συνδέουμε αυτές τις εξελίξεις μόνο με τις εκλογές. Το πολιτικό σκηνικό της χώρας ήδη το τελευταίο διάστημα έχει αναδιαταχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και βρισκόμαστε σε εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Όλη αυτή η συζήτηση περί προοδευτικού μετώπου έχει να κάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό με τις πολλές ταυτόχρονες εξελίξεις τόσο εντός της χώρας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η άνοδος των δεξιών -ακροδεξιών δυνάμεων στην Ευρώπη δημιουργεί πολύ μεγάλη ανάγκη για  τη συγκρότηση ενός δημοκρατικού-προοδευτικού μετώπου.

Η αντίδραση απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό στην Ευρώπη δεν μπορεί να διακρίνεται από ακροδεξιά χαρακτηριστικά. Η διέξοδος απέναντι σε αυτήν τη μονολιθικότητα των Βρυξελλών δεν μπορεί παρά να είναι προοδευτική και υπό αυτή την έννοια η προσπάθεια την οποία εμείς είναι ακριβώς να δημιουργήσουμε μια ευρύτερη συνεργασία.

Και κάτι τελευταίο: με βάση όλα τα παραπάνω, εσείς είστε υπέρ ή κατά του να τοποθετηθούν στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ κάποια στελέχη του χώρου τα οποία εκφράστηκαν, για παράδειγμα, θετικά στη συμφωνία των Πρεσπών;

Η συμφωνία των Πρεσπών δημιουργεί μια νέα διαιρετική τομή στο πολιτικό σύστημα και νομίζω ότι όσοι εκφράστηκαν θετικά για τη συμφωνία των Πρεσπών, διατηρώντας τις διαφωνίες τους στα υπόλοιπα μέρη της ασκούμενης πολιτικής, και φυσικά αντιλαμβάνονται την ανάγκη σύμπηξης ενός τέτοιου μετώπου ως τη μόνη διέξοδο απέναντι στην επέλαση της ακροδεξιάς έχουν θέση στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Η συνεργασία τους με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μείνει σε θεωρητικό επίπεδο αλλά πρέπει να έχει και πολιτικά χαρακτηριστικά, άρα μπορεί να έχει και εκλογική έκφραση.