Η συμφωνία περιλαμβάνει αναπτυξιακά αντίμετρα 900 εκατ.
Κύριε υπουργέ πως κινείται η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ και σε ποιά προγράμματα έχει εκδηλωθεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον;
Σε πολύ υψηλά επίπεδα. Το 2016, πρώτη ουσιαστική χρονιά ενεργοποίησης του νέου ΕΣΠΑ, πετύχαμε απορρόφηση 11,35% (1,9 δις. ευρώ κοινοτικοί πόροι), ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο του 7% που είχαμε θέσει από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης, το ποσοστό απορρόφησης που «πέτυχαν» οι προηγούμενες κυβερνήσεις στο αντίστοιχο χρονικό σημείο του προηγούμενου ΕΣΠΑ, ήταν ένα πενιχρό 1,5%.
Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον συνάντησαν τα προγράμματα για την στήριξη της επιχειρηματικότητας, εξαιτίας του στοχευμένου χαρακτήρα τους αλλά και των αδιάβλητων διαδικασιών που για πρώτη φορά εισάγαμε στο ΕΣΠΑ. Ανταποκρινόμενοι στο μεγάλο ενδιαφέρον αυξήσαμε πολλές φορές τον προϋπολογισμό τους ώστε να ενισχυθούν πολλοί περισσότεροι δικαιούχοι.
Στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να ανακοινωθούν νέα προγράμματα. Σε ποιούς τομείς θα εστιάσουν;
Σύντομα ξεκινά ο δεύτερος κύκλος ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας αλλά και μία σειρά από άλλα προγράμματα που αγκαλιάζουν σχεδόν όλο το εύρος της οικονομίας. Για την ίδρυση πχ, νέων τουριστικών μονάδων, την ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιομηχανίας, την προώθηση της εξωστρέφειας και της διεθνοποίησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη δημιουργική επανάχρηση της δημοτικής ακίνητης περιουσίας, την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων.
Έχετε πολλές φορές δηλώσει πως στόχος της κυβέρνησης είναι η ανακοπή του κύματος φυγής ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό. Ποιά είναι η στρατηγική που έχετε σχεδιάσει;
Η μαζική φυγή των νέων, ιδίως των επιστημόνων και των ερευνητών, στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια είναι μία ακόμη θλιβερή συνέπεια των πολιτικών της εσωτερικής υποτίμησης και απαξίωσης της εργασίας που ακολούθησαν με θρησκευτική ευλάβεια οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και τις οποίες ακόμα υποστηρίζουν, σε πλήρη ταύτιση με τις πιο ακραίες απαιτήσεις των δανειστών.
Εμείς αντίθετα θέσαμε από την πρώτη στιγμή στο κέντρο της αναπτυξιακής μας στρατηγικής την στήριξη της εργασίας και την αξιοποίηση του υψηλά μορφωμένου ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η χώρα,. Γι αυτό και δώσαμε μάχη με τους θεσμούς για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, και το πετύχαμε, προς μεγάλη απογοήτευση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Γι αυτό και ενισχύουμε τους νέους επιστήμονες και ερευνητές με μία σειρά προγράμματα για την ανάπτυξη έρευνας και επιχειρηματικής δραστηριότητας, για την απόκτηση ακαδημαϊκής εμπειρίας και την περαιτέρω επιστημονική τους εξέλιξη.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενεργοποιήσαμε πριν μερικές εβδομάδες μία από τις πιο εμβληματικές δράσεις του νέου ΕΣΠΑ, το πρόγραμμα «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» που με προϋπολογισμό 280 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτήσει την έρευνα και την καινοτομία και τη σύνδεσή τους με την παραγωγή και τις επιχειρήσεις.
Κύριε Χαρίτση τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία έχετε σχεδιάσει θεωρείτε ότι εξασφαλίζουν επαρκή χρηματοδότηση για τους στόχους που έχετε θέσει, όπως είναι η εξωστρέφεια, η παραγωγή και οι σταθερές θέσεις εργασίας;
Πέρα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, έχουμε σχεδιάσει και μία σειρά από νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το Ταμείο Συνεπενδύσεων, το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» και το Ταμείο Μικροπιστώσεων που συνολικά θα διαθέσουν πάνω από 3 δις. ευρώ στην οικονομία. Ταυτόχρονα προχωράμε σε συνεργασίες με διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, αξιοποιούμε τους πόρους του σχεδίου Γιούνκερ και αυξήσαμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσιών Επενδύσεων, ενώ με τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο εξασφαλίζουμε φορολογικά κίνητρα και ενισχύσεις σε ένα εύρος παραγωγικών δραστηριοτήτων.
Τους πόρους αυτούς τους μοχλεύουμε κινητοποιώντας πολλαπλάσια κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα. Σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, που σήμανε το κλείσιμο της αξιολόγησης, αλλά και την επικείμενη ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα πιστωτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, δημιουργούνται για πρώτη φορά μετά από καιρό, όλες οι προϋποθέσεις για την εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης στην οικονομία, που θα της επιτρέψει να ξεδιπλώσει τη συσσωρευμένη δυναμική της.
Ο αναπτυξιακός νόμος που έχει τεθεί σε εφαρμογή συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που είναι και οι πιο ευάλωτες επιχειρήσεις στη κρίση;
Για πρώτη φορά η χώρα διαθέτει έναν Αναπτυξιακό Νόμο που επικεντρώνει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και προβλέπει ενισχύσεις μόνο για αυτές. Στους λίγους μήνες λειτουργίας του συνάντησε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, κυρίως από πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που κατέθεσαν κα τη συντριπτική πλειοψηφία (91,4%) των επενδυτικών σχεδίων για ένταξη στα καθεστώτα του, σε τομείς μάλιστα όπως η βιομηχανία, η αγροδιατροφή και η μεταποίηση, που είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι για την παραγωγική ανάταξη της οικονομίας.
Τι αλλαγές σκοπεύετε να κάνετε για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων;
Έχουμε ήδη κάνει, στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο υπάρχει ειδικό καθεστώς για τις επενδύσεις μείζονος μεγέθους που προβλέπει σταθερό φορολογικό καθεστώς για 12 χρόνια ή φοροαπαλλαγή και ταχεία αδειοδότηση. Ταυτόχρονα, τροποποιούμε το πλαίσιο για τις στρατηγικές επενδύσεις στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης και της απλοποίησης των διαδικασιών. Επίσης, με την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και τα νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία που αναπτύξαμε, προσφέρουμε ουσιαστική στήριξη στους υποψήφιους επενδυτές.
Για να μπορέσουν ωστόσο, οι ξένες άμεσες επενδύσεις να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης πρέπει να προσθέτουν και να αναβαθμίζουν το παραγωγικό δυναμικό μίας περιοχής, όχι απλά να παίρνουν μερίδιο αγοράς, πετώντας εκτός άλλους μικρότερους παραγωγούς. Και φυσικά να σέβονται την περιβαλλοντική και εργατική νομοθεσία της χώρας. Δεν θα κάνουμε την Ελλάδα μία Ειδική Οικονομική Ζώνη εκμετάλλευσης από το πολυεθνικό κεφάλαιο.
Η κυβέρνηση, στην πρόσφατη συμφωνία με τους θεσμούς, εξασφάλισε μία σειρά από αντίμετρα. Ποια από αυτά αφορούν το Υπουργείο σας και σε ποιους τομείς επικεντρώνουν;
Διεκδικήσαμε και πετύχαμε η συμφωνία να περιέχει τρία αναπτυξιακά αντίμετρα συνολικού ύψους 900 εκατ. ευρώ μέχρι και το 2021. Περιλαμβάνουν 100 εκατ. ευρώ το χρόνο για την ενεργειακή αναβάθμιση ενεργοβόρων βιομηχανιών που θα εξασφαλίσουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση του κόστους παραγωγής. Πρόκειται για τον τρίτο πυλώνα του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης που προωθούμε, πλάι στο πρόγραμμα «Εξ’ οικονομώ κατ’ οίκον» που θα χρηματοδοτήσει την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και το Ταμείο Υποδομών για τα δημόσια και δημοτικά κτίρια.
Ταυτόχρονα, εξασφαλίσαμε 100 εκατ. ευρώ επιπλέον, τον χρόνο, για τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο, για να ικανοποιήσουμε την αυξημένη ζήτηση, και άλλα τόσα για την υλοποίηση σημαντικών αγροτικών υποδομών, όπως δίκτυα ύδρευσης, αρδευτικά κανάλια, αγροτικοί δρόμοι, που χρόνιζαν εδώ και δεκαετίες.