Συνέντευξη στο ΑΠΕ
Συνέντευξη στο news247.gr
12|07|2019
Ομιλία στο συνέδριο του The Economist με τίτλο «23η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης με την κυβέρνηση της Ελλάδας»
17|07|2019
Να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ, το όχημα κάθε δημοκρατικού πολίτη που θέλει να μπει η χώρα σε προοδευτική τροχιά
Ερ.: Ήταν δρομολογημένη η ήττα για τον ΣΥΡΙΖΑ, κύριε Χαρίτση, ή υπήρχαν, πράγματι περιθώρια ανατροπής;
Απ.: Δυστυχώς χάσαμε τη μάχη με τον χρόνο. Παρά τις πολύ μεγάλες προσπάθειες που καταβάλαμε το τελευταίο προεκλογικό διάστημα να μιλήσουμε οι ίδιοι με τον κόσμο και να αναστρέψουμε τη στρεβλή εικόνα που διαμόρφωναν τα κυρίαρχα ΜΜΕ για την κυβέρνηση, δεν καταφέραμε να φτάσουμε σε όλους τους πολίτες. Αυτό το έζησα ο ίδιος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, όταν πολλές φορές χρειάστηκε να εξηγήσω τι πραγματικά συμβαίνει, καθώς αρκετοί ήταν εκτεθειμένοι στην παραπληροφόρηση και τη διαστρέβλωση όλων όσων κάναμε και προσπαθούσαμε να πετύχουμε. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θέτοντας για πρώτη φορά διαφορετικές προτεραιότητες από το πολιτικό σύστημα που μας οδήγησε στην κρίση, είχε από την αρχή απέναντί της όλο σχεδόν το μιντιακό σύστημα και πανίσχυρα οικονομικά συμφέροντα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πολεμήθηκε ανελέητα, με fake news, και καταστροφολογία την ίδια ώρα που η οικονομία αναπτυσσόταν για εννιά συνεχόμενα τρίμηνα, τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης βελτιώνονταν και η χώρα έβγαινε από τα μνημόνια.
Ωστόσο, ένα πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας αντιστάθηκε σε αυτό το κύμα κατασυκοφάντησης και ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε ένα πολύ υψηλό ποσοστό που τον καθιστά ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση και του δίνει τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της κοινωνίας τα επόμενα χρόνια. Το σχέδιο για τη στρατηγική ήττα της αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε παταγωδώς στις εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Ερ.: Υπεύθυνη αλλά δυναμική αντιπολίτευση, προανήγγειλε ο κ. Τσίπρας. Τι σημαίνει αυτό; Αντιπολίτευση του 2012 ή του 2019; Αντιπολίτευση στους δρόμους ή στο Κοινοβούλιο;
Απ.: Έχω τη γνώμη ότι σήμερα απαιτείται μια πιο σύγχρονη προσέγγιση αναφορικά με το ύφος και τη μεθοδολογία άσκησης πολιτικής και συνεπώς και αντιπολιτευτικής στάσης. Εμείς – και με την κυβερνητική εμπειρία που έχουμε πλέον – θα ασκήσουμε μαχητική και υπεύθυνη αντιπολίτευση, πάντα στη βάση προγραμματικών θέσεων και με την απαραίτητη τεκμηρίωση. Μαχητική ως προς το σκέλος της αταλάντευτης υπεράσπισης των συμφερόντων της κοινωνίας και όλων όσα καταφέραμε με κόπο τα προηγούμενα χρόνια. Υπεύθυνη με την έννοια ότι οι θέσεις μας θα έρχονται σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση στη βάση στόχων και προτεραιοτήτων που θεωρούμε σημαντικές για την πορεία της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Η ΝΔ θα πρέπει να στοιχειοθετεί με επάρκεια κάθε της πρωτοβουλία. Η δική μας ισχυρή παρουσία όπως προέκυψε από το εκλογικό αποτέλεσμα δεν επιτρέπει στη ΝΔ να θεωρεί ότι έχει λάβει λευκή επιταγή από τον ελληνικό λαό. Επίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ασκήσει ενεργητική αντιπολίτευση, καθώς σχεδιάζουμε ήδη τη λήψη πρωτοβουλιών, με τη συμμετοχή των πολιτών, για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ελληνική κοινωνία.
Ερ.: Η διαπίστωση από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ότι δεν υπέστη στρατηγική ήττα το κόμμα σας, δεν ανησυχείτε πως δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για ολιγωρία, για παράταση των ήδη διαπιστωμένων αδυναμιών;
Απ.: Ο ΣΥΡΙΖΑ φιλοδοξεί να είναι η μεγάλη πολιτική δύναμη της Αριστεράς που υπερασπίζεται τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα της κοινωνίας. Συνεπώς, δεν υπάρχει «καλή» ήττα για εμάς. Το σημαντικό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ μας δίνει τη δύναμη να υπερασπιστούμε αυτά που πετύχαμε. Από εκεί και πέρα, η συζήτηση για τις αδυναμίες μας έχει τη δική της αυτόνομη αξία.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε άμεσα είναι η ανασυγκρότηση του κόμματος με νέα εργαλεία και δημιουργική διάθεση. Τώρα είμαστε πιο έμπειροι και πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στη ζωντανή, πρόσωπο με πρόσωπο, επαφή μας με τους πολίτες εκεί που ζουν, εργάζονται και δραστηριοποιούνται. Η αναζωογόνηση της σχέσης μας τους πολίτες ξεκίνησε ήδη από την προεκλογική περίοδο, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε και πάλι δυναμικά στην κοινωνία. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πολύ θετική και αυτό είναι ένας δείκτης ότι όταν δίνεις τη δυνατότητα στους πολίτες να κινητοποιηθούν, τα αποτελέσματα είναι θετικά τόσο για τη δημοκρατία όσο και για τη χώρα. Η δύναμη της Αριστεράς ήταν και παραμένει η ζωντανή και αδιαμεσολάβητη σχέση της με την κοινωνία, στην καθημερινότητα των λαϊκών στρωμάτων και των νέων, στα κινήματα για το περιβάλλον και τις κινήσεις πολιτών για το δικαίωμα στην πόλη. Εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε και πάλι, ώστε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών που μας τίμησαν με την ψήφο τους.
Ερ.: Από το βράδυ των εκλογών ο κ. Τσίπρας ευχήθηκε η επάνοδος της ΝΔ να μην γίνει αφορμή ρεβανσισμού. Αυτές τις πρώτες ημέρες διακυβέρνησης από την ΝΔ πώς τις είδατε;
Απ.: Η βασική μου πολιτική εκτίμηση για τη νέα κυβέρνηση θα αφορά τις προγραμματικές της δηλώσεις και την ουσία της πολιτικής που δεν είναι άλλη από τις αποφάσεις – αναπτυξιακές και θεσμικές – που θα κληθεί να πάρει το επόμενο διάστημα. Από την άλλη, οφείλω να ομολογήσω ότι μια σειρά ενεργειών της κυβέρνησης, χωρίς να έχει λάβει ακόμη τυπικά την εμπιστοσύνη της Βουλής, δημιουργούν ανησυχία και προβληματισμό.
Ερ.: Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας έχει υπογραμμίσει την αναντιστοιχία αριθμού μελών του ΣΥΡΙΖΑ και αριθμού ψηφοφόρων. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το κόμμα σας έχασε ιστορική ευκαιρία όταν, κατά το παρελθόν, απογοητευμένοι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ζητούσαν να γίνουν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έβρισκαν πόρτες κλειστές. Εκτιμάτε πως θα έχετε πάλι την ευκαιρία;
Απ.: Το ζητούμενο σήμερα είναι να βρούμε νέους τρόπους συμμετοχής των πολιτών σε πολιτικές διαδικασίες. Να διαμορφώσουμε σύγχρονους «δημόσιους χώρους» όπου οι πολίτες θα συμβάλουν στην παραγωγή πολιτικής με δημιουργικό τρόπο. Η συζήτηση περί ψηφοφόρων ΠΑΣΟΚ και μελών ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώνει το πεδίο συνάντησης των προοδευτικών ανθρώπων, το οποίο μπορεί να είναι πολύ πιο πλούσιο και ευρύχωρο.
Η πολιτική καινοτομία είναι το ζητούμενο σε μια εποχή που όλα αλλάζουν και οι προκλήσεις μεγαλώνουν και όχι η ανάγνωση της κοινωνίας μέσα από παραδοσιακά κομματικά σχήματα. Η αξιοποίηση θεσμικών εργαλείων που φτιάξαμε ως κυβέρνηση – όπως ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων – για την ενδυνάμωση και κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών προς τη δημιουργία συλλογικών εγχειρημάτων διαχείρισης κρίσιμων υποδομών και αγαθών είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Ο αναβαθμισμένος ρόλος των τοπικών κοινοτήτων που δημιουργεί ο Κλεισθένης και έχει ήδη ενεργοποιήσει νέες, δημιουργικές δυνάμεις στις τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα, είναι επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον πεδίο παρέμβασης για εμάς.
Μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να οικοδομηθούν και ευρύτερες πολιτικές συσπειρώσεις των προοδευτικών δυνάμεων σε στέρεες βάσεις. Δυνάμεων που αποζητούν πραγματική δημοκρατία, χώρο έκφρασης των δυνατοτήτων τους και κοινωνική και περιβαλλοντική ωρίμανση. Το στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να αποτελέσει τον καταλύτη για την άνθιση τέτοιων κοινωνικών πρωτοβουλιών με σαφές προοδευτικό πολιτικό πρόσημο. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί η δημοκρατική παράταξη του αύριο να αντιπαρατεθεί με αξιώσεις στο συντηρητισμό και τις σύγχρονες προκλήσεις που απαιτούν δύσκολες και σύνθετες αποφάσεις: επενδύοντας στην απελευθέρωση των δυνατοτήτων των ανθρώπων σε κοινωνικές πρωτοβουλίες με προοδευτικό πολιτικό πρόσημο.
Ερ.: Αυτός ο προαναγγελθείς μετασχηματισμός τι θα σημάνει; Κάποιοι θα πουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αφήνει πίσω του ιδεολογικές ρίζες και αναφορές…
Απ.: Ο μετασχηματισμός αφορά νοοτροπίες, πρακτικές και οργανωτικές μορφές που πρέπει να αλλάξουν, ενσωματώνοντας τα νέα δεδομένα της σύγχρονης ζωής αλλά και των προτεραιοτήτων των ανθρώπων. Οι σύγχρονες τεχνολογίες αλλάζουν τον τρόπο που επικοινωνούμε, δουλεύουμε, μαθαίνουμε και διασκεδάζουμε, ενώ η ένταση της κλιματικής κρίσης έχει αναζωπυρώσει την κινητοποίηση επιστημόνων και νέων σε όλο τον κόσμο. Εκεί χτυπά η καρδιά του προοδευτικού κόσμου. Έχουμε να κάνουμε με νέους στόχους και εργαλεία, υπηρετώντας όμως τις ίδιες αξίες και αρχές, της ισότητας, της αλληλεγγύης και της ελευθερίας.
Τομές και βήματα προς την κατεύθυνση αυτή θα μας επιτρέψουν να μετουσιώσουμε το υψηλό ποσοστό των εκλογών, που καθιερώνει τον ΣΥΡΙΖΑ ως τη μεγάλη αριστερή και προοδευτική δύναμη της χώρας μας, και σε ανάλογη κοινωνική γείωση. Το κόμμα μας πρέπει να βρει καινοτόμους τρόπους ενεργοποίησης των πολιτών και νέα οργανωτικά σχήματα που ενδυναμώνουν τη δημιουργική συμμετοχή. Αλλά ταυτόχρονα απαιτείται η προγραμματική ανανέωση, η σκιαγράφηση ενός αναπτυξιακού μοντέλου σε μεγαλύτερη ανάλυση αλλά και η ανάδειξη των σύγχρονων τεχνολογικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων ως μείζονα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Να γίνει με άλλα λόγια το κόμμα, το όχημα κάθε δημοκρατικού πολίτη που θέλει να μπει η χώρα σε προοδευτική τροχιά.
Αυτό δεν σημαίνει κεντροαριστερή μετάλλαξη, όπως πολλοί σπεύδουν να προδικάσουν έχοντας στο μυαλό τους παρωχημένα σχήματα ανάλυσης. Αντίθετα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρούνται έντονες διεργασίες στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, η οποία αποδεσμεύεται από τον νεοφιλελευθερισμό και στρέφεται προς τα αριστερά. Από κοινού, όλες οι προοδευτικές δυνάμεις της αριστεράς, της οικολογίας και της σοσιαλδημοκρατίας οφείλουμε να ανοικοδομήσουμε το πολιτικό μας υποκείμενο, ώστε να είναι ικανό να απαντήσει στα μεγάλα προβλήματα και τις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Έτοιμες συνταγές δεν υπάρχουν. Με ανοικτό πνεύμα όμως και διάθεση πειραματισμού μπορούμε να αξιοποιήσουμε διεθνείς πρακτικές συμμετοχής και συνεργασίας, ώστε να διαμορφώσουμε έναν πιο ανοιχτό και δημοκρατικό, περισσότερο ριζοσπαστικό και αποτελεσματικό πολιτικό φορέα. Ένα κόμμα σύγχρονο και ελκυστικό που κοιτά προς το μέλλον και όχι προς το παρελθόν.