Συνέντευξη στο Κουτί της Πανδώρας
Το μεγαλύτερο επίτευγμα αυτής της κυβέρνησης είναι ότι έβγαλε τη Ελλάδα από τα μνημόνια και ταυτόχρονα κράτησε την κοινωνία όρθια.
Το μεγάλο στοίχημα είναι η συσπείρωση αυτών των προοδευτικών δυνάμεων απέναντι στο κίνδυνο που αντιπροσωπεύει η παλινόρθωση μιας νεοφιλελεύθερης, συντηρητικής και εθνικιστικής δεξιάς.
Κ. Χαρίτση, ποιο θεωρείτε ότι είναι το βασικό διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών και τί καλούνται να αποφασίσουν οι πολίτες στην κάλπη;
Σε αυτές τις εκλογές διακυβεύεται το μέλλον της Ελλάδας για τις επόμενες δεκαετίες -κοινώς το αν θα συνεχίσει την πορεία ανάταξης και επούλωσης των μνημονιακών πληγών ή αν θα ξαναμπούμε σε περιπέτειες από το ίδιο πολιτικό προσωπικό που μας οδήγησε στα μνημόνια. Η ΝΔ δεν οραματίζεται ένα καλύτερο μέλλον για την κοινωνική πλειοψηφία, τουναντίον απειλεί να μας γυρίσει πίσω στις πιο σκοτεινές στιγμές της λιτότητας και των μνημονίων για τα οποία άλλωστε φέρει και τη βασική ευθύνη. Αυτή την επικίνδυνη προοπτική καλούνται οι πολίτες να εμποδίσουν με την ψήφο τους στις 7 του Ιούλη. Πιστεύω πως οι Έλληνες στις εθνικές εκλογές θα αξιολογήσουν την προσπάθεια των τελευταίων τεσσάρων ετών και κυρίως το σχέδιό μας για την επόμενη τετραετία και θα ανανεώσουν την εντολή τους προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών επιδέχεται ερμηνειών. Ήδη από το βράδυ των εκλογών, στελέχη της ΝΔ και άλλων κομμάτων υπερασπίστηκαν απόψεις όπως ότι επρόκειτο για στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ είτε για αποδοκιμασία των πολιτικών που εφάρμοσε. Από την άλλη υπάρχει η άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε ποσοστά τα οποία τον καθιστούν έναν ισχυρό εναλλακτικό πόλο. Ποια η δική σας πολιτική ερμηνεία;
Κοιτάξτε, το 2015 παραλάβαμε μια χρεοκοπημένη, δημοσιονομικά χώρα και μια καθημαγμένη κοινωνία χωρίς καμία αναπτυξιακή προοπτική. Αυτό που κυριαρχούσε ήταν η υποβάθμιση της εργασίας, του κοινωνικού κράτους, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, του περιβάλλοντος καθώς και ένα μοντέλο διακυβέρνησης βασισμένο στη διαφθορά και την κακοδιαχείριση, την αδράνεια και το έλλειμμα αξιοπιστίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια δώσαμε ένα σκληρό και πολυμέτωπο αγώνα για να αντιστρέψουμε το κλίμα, με ένα σύγχρονο σχέδιο ανάταξης της ελληνικής οικονομίας και με στοχευμένες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και την αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής. Καταφέραμε να βγει η χώρα από τα μνημόνια, η οικονομία αναπτύσσεται σταθερά και η ανεργία μειώνεται. Αυτές είναι πολύ σημαντικές επιτυχίες.
Από τον Αύγουστο του 2018 και την έξοδο από τα μνημόνια κάναμε πράξη όλα όσα δεσμευθήκαμε. Έχουμε θεσμοθετήσει θετικά μέτρα ελάφρυνσης για την κοινωνική πλειοψηφία, τα οποία διευρύνουμε και επιταχύνουμε με το πρόγραμμά μας ώστε να δουν όλοι οι Έλληνες θετικές αλλαγές στη ζωή τους. Υπήρξαν και από τη δική μας μεριά λάθη και παραλείψεις. Αυτά όμως δεν αναιρούν όσα πέτυχε η κυβέρνηση, ούτε πως η χώρα αλλάζει σελίδα. Οι βάσεις έχουν μπει λοιπόν, το κρίσιμο τώρα είναι να αποτρέψουμε την επαναφορά του παλιού και αποτυχημένου μοντέλου ανάπτυξης των προηγούμενων δεκαετιών.
Θεωρείτε ότι το αποτέλεσμα της κάλπης στις 24 Μαΐου είναι αναστρέψιμο; Βλέπετε τέτοια δυναμική στην κοινωνία ή το αποτέλεσμα και η σύντομη προσφυγή στις κάλπες δεν επιτρέπουν το περιθώριο ανατροπής βάζοντας στο τραπέζι επίσης την στρατηγική της όσο δυνατόν μικρότερης ήττας;
Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ελληνικός λαός είμαστε συνηθισμένοι να δίνουμε δύσκολες μάχες και να τις κερδίζουμε. Το τελευταίο διάστημα, στις συναντήσεις μου με πολίτες στην ιδιαίτερα πατρίδα μου, στο νομό Μεσσηνίας, υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση, από τον προοδευτικό κόσμο του νομού, στο κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ. Δίνουμε τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις, με αισιοδοξία και πείσμα και τελικά θα την κερδίσουμε. Το μεγάλο στοίχημα, όχι μόνο των εκλογών, αλλά της επόμενης περιόδου είναι η συσπείρωση αυτών των προοδευτικών δυνάμεων απέναντι στο κίνδυνο που αντιπροσωπεύει η παλινόρθωση μιας νεοφιλελεύθερης, συντηρητικής και εθνικιστικής δεξιάς που απειλεί να μας γυρίσει πίσω στις πιο δύσκολες στιγμές της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας. Ο ελληνικός λαός έχει εμπειρία και ένστικτο.
Ποια θεωρείτε ότι ήταν τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα του στίγματος της διακυβέρνησης που άφησε η απερχόμενη κυβέρνηση;
Καταρχάς, υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός ή μια παρακαταθήκη, αν προτιμάτε, της κυβέρνησής μας. Η υπόσχεση που δόθηκε το 2015, για οριστικό κλείσιμο του κύκλου των μνημονίων και της ύφεσης, που είχε οδυνηρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για τη χώρα, τηρήθηκε μέχρι κεραίας από το ΣΥΡΙΖΑ. Και όχι μόνο τηρήθηκε, αλλά σημειώσαμε, τα τελευταία χρόνια, και σημαντικά βήματα για μια βιώσιμη και δικαιότερη ανάπτυξη. Ήδη διανύουμε το ένατο συνεχόμενο τρίμηνο με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, λειτουργούν 50.000 περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι εξαγωγές μας αντιστοιχούν στο 33% του ΑΕΠ, οι ξένες επενδύσεις έχουν διπλασιαστεί. Συνεπώς, το μεγαλύτερο επίτευγμα αυτής της κυβέρνησης είναι ότι έβγαλε τη Ελλάδα από τα μνημόνια και ταυτόχρονα κράτησε την κοινωνία όρθια. Ξανάστησε την οικονομία στα πόδια της, αντιμετώπισε την οξεία ανθρωπιστική κρίση, πάλεψε για τα δικαιώματα κοινωνικών ομάδων και αναβάθμισε το κύρος της Ελλάδας διεθνώς. Δεν ήταν δεδομένο, ούτε αυτονόητο, διαφορετικά θα το είχαν καταφέρει άλλοι πριν από εμάς και δεν θα είχαμε γίνει ποτέ κυβέρνηση. Και τα καταφέραμε διότι δεν κάναμε τα μνημόνια πρόγραμμά μας, ούτε και υποχωρήσαμε σε πιέσεις από μεγαλύτερα ή μικρότερα συμφέροντα. Μοναδικός μας γνώμονας ήταν και είναι το συμφέρον της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Πιστεύετε ότι οι πολιτικές που θα ακολουθήσει η ΝΔ ως πιθανή κυβέρνηση θα αλλάξει τροχιά στη δημοσιονομική πορεία της χώρας;
Η Νέα Δημοκρατία, κακά τα ψέματα, δεν έχει κανένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Παρουσίασε ένα «πρόγραμμα», εντελώς αποσπασματικό και περιορισμένο, δίχως να κατανοεί τις ανάγκες, τα προβλήματα και τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Υπόσχεται τα πάντα στους πάντες. Μιλάει για οριζόντιες μειώσεις φόρων και ταυτόχρονα για διατήρηση του αφορολόγητου, για μείωση του δημοσίου, αλλά χωρίς απολύσεις, για καλύτερα αμειβόμενες δουλειές και παράλληλα για ελαστικοποίηση της εργασίας. Στόχοι αντιφατικοί, οι οποίοι ακυρώνουν ο ένας τον άλλον. Στην πραγματικότητα η αξιωματική αντιπολίτευση έλκεται από τις λογικές του «αμαρτωλού» παρελθόντος.
Διότι πίσω από τα μεγάλα λόγια και τις πληθωρικές υποσχέσεις σε όλους, η ΝΔ σκοπεύει να επαναφέρει πολιτικές που όχι μόνο θα πλήξουν τη μεσαία τάξη, αλλά διακινδυνεύουν και τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας. Για παράδειγμα δεν μπορεί να αναφέρεται σε οριζόντιες μειώσεις στη φορολογία, ίδιες δηλαδή για τα χαμηλά και για τα υψηλά εισοδήματα ή να εξαγγέλλει την επαναφορά του κανόνα 1/5 στις προσλήψεις στο δημόσιο. Αυτό αναπόφευκτα σημαίνει περικοπές δαπανών και κλείσιμο νοσοκομείων και σχολείων. Ή δεν μπορεί να υπόσχεται πολλές και καλές δουλειές, δρομολογώντας ταυτόχρονα μια πρωτοφανή ελαστικοποίηση της εργασίας, κλείνοντας το μάτι στους εργοδότες για μη εφαρμογή της εργατικής και φορολογικής νομοθεσίας. Όπως σας είπα μιλάμε για ένα αντιφατικό πρόγραμμα που ο ένας στόχος ακυρώνει τον επόμενο.
Αντίστοιχα, τί αντίκτυπος θεωρείτε ότι θα υπάρξει στην ελληνική κοινωνία σε περίπτωση που ο κ. Μητσοτάκης κερδίσει τις εκλογές και εφαρμόσει όσα έχει εξαγγείλει;
Θα πρόκειται για μεγάλο πισωγύρισμα. Όσον αφορά τη μεσαία τάξη για την οποία γίνεται πολύ λόγος τελευταία από τη ΝΔ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το ετήσιο εισόδημα μιας οικογένειας της μεσαίας τάξης μειώθηκε από το 2011 έως το 2014 κατά 5.258 ευρώ. Αντιθέτως, για τα έτη 2015-2017 παρουσιάζεται αύξηση του ετήσιου εισοδήματος της οικογένειας αυτής κατά 680 ευρώ, καθώς μόνο το 2017 σημειώνεται σημαντική αύξηση κατά 534 ευρώ. Είναι βέβαιο ότι τα στοιχεία για το 2018 που δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί θα είναι ακόμα πιο βελτιωμένα. Παράλληλα τόσο οι βασικοί δείκτες ανισότητας του Εισοδήματος όσο και το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας βρίσκονται πλέον στα προ κρίσης επίπεδα και έχουν τις χαμηλότερες τιμές από το 2000. Επί ΝΔ-ΠΑΣΟΚ 800 χιλιάδες άνθρωποι που άνηκαν στη μεσαία τάξη έπεσαν κάτω από το κατώφλι της φτώχειας.
Έχουμε υποχρέωση να αποκαλύψουμε στον κόσμο τις αντικοινωνικές πτυχές του προγράμματος της ΝΔ με τις φοροαπαλλαγές για τα υψηλότερα εισοδήματα που αναπόφευκτα θα πληρωθούν από δραστικές περικοπές στο κοινωνικό κράτος ή το πάγωμα των προσλήψεων στις δημόσιες υπηρεσίες που θα οδηγήσει σε κλείσιμο νοσοκομείων και σχολείων. Είμαστε υποχρεωμένοι να αναδείξουμε την υποκρισία της, όταν επί μήνες τάζει άμεσες – το 2019 – και γενναίες φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη και τώρα, δύο βδομάδες πριν τις εκλογές, ο κ. Μητσοτάκης τα μαζεύει κακήν κακώς, μεταθέτοντάς τες για μετά το 2021, με πολλά «αν». Η ΝΔ δεν αλλάζει. Με ακαθόριστες υποσχέσεις για φοροαπαλλαγές, αλλά ισχυρές διαβεβαιώσεις λιτότητας, η ΝΔ παραμένει απολύτως αναξιόπιστη για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση τα τελευταία χρόνια. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε πίσω στον αναχρονιστικό νεοφιλελευθερισμό που μας έβαλε στην κρίση.
Η ΝΔ κατηγορείται για υιοθέτηση σκληρής νεοφιλελεύθερης ατζέντας εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα, με πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα, απόψεις όπως το «ασφαλιστικό Πινοσέτ», η επταήμερη εργασία ή ο «οδοστρωτήρας» που ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης σε συνάντησή του με επιχειρηματίες. Θεωρείτε ότι αυτές οι δηλώσεις ήταν ατυχείς ή όντως εκφράζουν τις πολιτικές που σκοπεύει να εφαρμόσει η ΝΔ σε περίπτωση νίκης στις εκλογές;
Προφανώς και τα πιστεύει, για την ακρίβεια μιλάμε για πολιτικές που βρίσκονται στον πυρήνα του αναχρονιστικού, νεοφιλελεύθερου προγράμματός της, το οποίο, βέβαια, προσπαθεί επιμελώς να κρύψει από το λαό με ένα θολό, ωραιοποιημένο λόγο που ως στόχο έχει να ικανοποιήσει τους πάντες. Η αντίληψη της ΝΔ για την ανάπτυξη έχει στον πυρήνα της τη σκληρή λιτότητα για την κοινωνική πλειοψηφία. Το πρόγραμμά της υιοθετεί τις βασικές αρχές των μνημονίων και του ΔΝΤ, το οποίο άλλωστε θεωρεί και φυσικό της σύμμαχο! Συνεπώς, επιδιώκει προεκλογικά να αποκρύψει την ουσία του προγράμματός της γιατί στρέφεται εναντίον της κοινωνικής πλειοψηφίας. Στην πραγματικότητα, η ΝΔ κρατάει «διπλά βιβλία» όσον αφορά τις επιδιώξεις της.
Κρίνετε ότι έχει υπάρξει επικοινωνιακή στροφή από πλευράς ΝΔ μετά τη νίκη στις ευρωεκλογές, διατηρώντας ηπιότερους τόνους, και αν ναι για ποιους λόγους;
Η ΝΔ, έχοντας μεγάλες ελλείψεις σε προγραμματικές θέσεις και φοβούμενη να έρθει σε αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ για την ουσία των πραγμάτων, προσπαθεί με την τακτική των ήπιων τόνων να αποκοιμίσει την κοινωνική πλειοψηφία. Όσο πιο αθόρυβα έρθει στην εξουσία, τόσο καλύτερα για την ίδια. Το μείζον είναι να μην μιλήσει μέχρι τις εκλογές για το πρόγραμμά της, να μην χρειαστεί να αντιπαρατεθεί και αποκαλυφθούν οι πραγματικοί της σκοποί. Για αυτό άλλωστε αποφεύγει και το debate όπως ο διάολος το λιβάνι…
Στην Ευρώπη παρατηρείται ραγδαία αύξηση των ποσοστών της ακροδεξιάς. Σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Βρετανία και η Ουγγαρία τα ξενοφοβικά κόμματα βρέθηκαν στην πρώτη θέση. Στην Ελλάδα, ωστόσο παρατηρήθηκε μια διαφορετική κατεύθυνση με τη Χρυσή Αυγή να χάνει ψηφοφόρους. Κρίνετε ότι αυτή η ψήφος κινήθηκε αποκλειστικά προς το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου ή η ακροδεξιά στροφή για την οποία εγκαλείτε ως κόμμα την ΝΔ κατάφερε να πάρει επίσης σημαντικό ποσοστό από τη Χρυσή Αυγή;
Όχι, πιστεύω πως ένα σημαντικό κομμάτι της ακροδεξιάς ψήφου κατέληξε και στη ΝΔ. Άλλωστε, μιλάμε για ένα κόμμα-υβρίδιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού και ακραίας δεξιάς, όπως έχει ορθώς επισημάνει και ο Αλέξης Τσίπρας στο πρόσφατο παρελθόν. Αυτή η ακροδεξιά μετατόπιση, οι οποία εκφράζεται και μέσα από συγκεκριμένα στελέχη, στόχο είχε να διεμβολίσει τα συντηρητικά ακροατήρια. Η Νέα Δημοκρατία από άποψη και επιλογή έσβησε μονομιάς το παρελθόν της μετριοπάθειας και της ευρωπαϊκής προσήλωσης και αναβαπτίστηκε σε ένα μόρφωμα που εκφράζει όλες τις ακραίες μορφές της δεξιάς με προμετωπίδα τον πιο επικίνδυνο λαϊκισμό εναντίον της συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και δηλώσεις τύπου επιδόματα «μόνο σε ελληνόπουλα» και πολλά άλλα. Μόνη απάντηση σε αυτά, οι δυνάμεις της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, της οικολογίας και του δημοκρατικού κέντρου που μπορούν να υπερασπιστούν την κοινωνική πλειοψηφία και να σηκώσουν ανάχωμα στον εθνικιστικό παροξυσμό και την πατριδοκαπηλία.
Πώς σχολιάζετε τη στάση του ΚΙΝΑΛ δεδομένης της μη αποδοχής της πρόσκλησης του Αλέξη Τσίπρα για ευρύ δημοκρατικό μέτωπο; Επιπλέον, θεωρείτε ότι οι πρόσφατες δηλώσεις της Φώφης Γεννηματά όπως για παράδειγμα τα περί κατάργησης της απλής αναλογικής και ψήφο ανοχής προοικονομούν μετεκλογική συνεργασία με τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη;
Το ΚΙΝΑΛ – σε αντίθεση με το αίτημα των καιρών και τις διεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που παράγουν συγκλίσεις των προοδευτικών δυνάμεων – επιμένει να επιλέγει τον ρόλο του δορυφόρου της ΝΔ. Μιας ΝΔ που εκπροσωπεί την πιο παρωχημένη εκδοχή της λιτότητας και της συντηρητικής αναδίπλωσης. Προσωπικά, περίμενα το ΚΙΝΑΛ να βαδίσει με θάρρος και αυτοπεποίθηση στις προκλήσεις της εποχής μας και όχι να παραμένει εγκλωβισμένο σε πρόσωπα και καταστάσεις του παρελθόντος. Η σοσιαλδημοκρατία σε όλη την Ευρώπη βρίσκεται σε αναβρασμό και λαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση ευρύτερων συσπειρώσεων για την αντιμετώπιση της ανόδου της ακροδεξιάς και τον απεγκλωβισμό από τον αναχρονιστικό νεοφιλελευθερισμό. Δυστυχώς, η κ. Γεννηματά δεν κινείται αναλόγως και αναλώνεται στα μικρά και τα περασμένα. Θαρρείς και βρίσκεται εθελοντικά, σε πολιτική ομηρία, ενώ την ίδια στιγμή συνεχίζει τον μονομέτωπο αγώνα κατά του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Έχω την αίσθηση πως η στάση αυτή της κ. Γεννηματά, εκπορεύεται περισσότερο από την αγωνία της να διατηρήσει πάση θυσία τον έλεγχο του κόμματος, έστω και με κόστος τη συρρίκνωση του ΚΙΝΑΛ και τη μετατροπή του σε δεκανίκι της ΝΔ.
